Shiraz, στη σειρά.

Πρόλογος:
Όσοι γνωστοί φίλοι διαβάζουν αυτό το κείμενο θα αναγνωρίσουν ότι ένα μεγάλο μέρος του περιλαμβάνει το κείμενο που περιλαμβάνεται στην "τρισαγαπημένη μου μουσική".
Δεν είχα σκοπό να κοινοποιήσω κάποιο απ' αυτά τα κείμενα. Αλλά θα το κάνω για να μπορέσω να απευθύνομαι τόσο σε εσάς όσο και σε όποιον τυχαία (ή επίτηδες) διαβάζει αυτές τις γραμμές αλλά δεν βρισκόταν εκείνο το απόγευμα στο σπίτι να ακούει τις τρισαγαπημένες μου μουσικές και τα λόγια.
Θα ήταν το λιγότερο άδικο για κάποιον έξω από εμάς που βρισκόμασταν εκεί να μην έχει τη δυνατότητα αν επιθυμεί να έχει μια πλήρη εικόνα για τη συνέχεια από το τότε κείμενο.

Δημιούργησα και έναν υπερσύνδεσμο που θα διαρκέσει για τρεις μέρες, εσείς που ήσασταν τον Γενάρη μαζί μου, μην ασχοληθείτε, το έχετε το μουσικό κομμάτι και το έχετε ακούσει.

---

Το κείμενο του Γενάρη:

"Shiraz"

Μία από τις πιο απρόσμενες εμπειρίες μου από άλλους ανθρώπους
ήταν αυτή που είχα όταν γνώρισα τον Shiraz.

O Shiraz είναι, ή τουλάχιστον ήταν την Κυριακή που ο Αύγουστος ήταν στην
εικοστή πρώτη του μέρα, ένας πωλητής λουλουδιών,
από αυτούς που γυρίζουν ανάμεσα στα τραπεζάκια
στις καφετέριες και τα εστιατόρια και προτείνουν την πραμάτεια τους
σε όσους συντροφεύουν μέλη του θηλυκού γένους.

Εκείνο το βράδυ, την ώρα που στον ουρανό είχε απομείνει μια ιδέα φως
ίσα να ξεχωρίζεις ότι δεν είναι ώρα πολλή που χάθηκε ο ήλιος στον ορίζοντα,
βρέθηκα σε μια καφετέρια με τη φίλη μου τη Ράνια.
Πριν πέντε μέρες είχε τα γενέθλιά της και είναι κάθε χρόνο αφορμή αυτό
για να αλλάξουμε δυο κουβέντες απ' το τηλέφωνο και να δώσουμε ένα ραντεβού
για να ενημερωθεί ο ένας για το πού βρίσκεται η ζωή του άλλου.
Όταν ο Shiraz έφτασε στο μαγαζί, ήμασταν το πρώτο ζευγάρι που είχε μπροστά του.

Μου προέτεινε το δεξί του χέρι με ένα άνθος και εγώ,
προσπαθώντας να είμαι ευγενικός, τον ευχαρίστησα και του είπα πως δεν θα πάρω.
Είδα ότι ξεκίναγε μια προσπάθεια να με πείσει και,
ανυπομονώντας να ακούσω τη συνέχεια από τα σημαντικότατα νέα της Ράνιας,
του εξήγησα πάντα μιλώντας εγκάρδια ότι αν και είχα ήδη ευχαριστήσει
και αρνηθεί την προσφορά του, δεν επρόκειτο να αγοράσω κάποιο άνθος.
Έτσι, έφυγε να συνεχίσει τη δουλειά του παραπέρα.

Μετά από δέκα λεπτά, επέστρεψε. Θέλησε να μου μιλήσει και κάθησε,
αφού ρώτησε πρώτα, στην καρέκλα δίπλα μου.

Μου είπε ότι αισθάνθηκε ότι είμαι ένας καλός άνθρωπος και ότι η συμπεριφορά
έχει την μεγαλύτερη σημασία από όλα τα άλλα.
Μου προσέφερε ένα τριαντάφυλλο από την πραμάτεια του
που δέχτηκα με τόση ευγνωμοσύνη, όση και έκπληξη.
Συνέχισε να μου μιλάει για να μου ευχηθεί καλή τύχη
για εμένα και την παρέα μου.
Σαν απάντηση στην ερώτησή μου:
"Σε ευχαριστώ, και για να σε ευχαριστήσω για λογαριασμό μου,
τί θα μπορούσα να κάνω εγώ για εσένα;"
Μου είπε "τίποτα" και αρνήθηκε οτιδήποτε.


Περάσαν μέρες.
Τα λόγια όμως και η συμπεριφορά του Shiraz,
η συμπεριφορά στην οποία τόση σημασία δίνει,
έμειναν ζεστά στην καρδιά μου
ώστε να θυμάμαι το όνομά του και ν' αρχίσω να γράφω αυτό εδώ το κείμενο.
Αναλογίστηκα το τί μου θυμίζει το όνομά του.

_._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._

Υπάρχει στη γη του Αζερμπαϊτζάν ένας παίχτης του "κεμάντζα",
ενός τοξοτού έγχορδου που ομοιάζει της λύρας ή του βιολιού,
ο οποίος ονομάζεται Χαμπίλ Αλίεφ (Habil Aliev).
Πρώτη φορά τον άκουσα σε μια κασσέτα που είχα αγοράσει από την "Πανδώρα"
με μουσικές από το Αζερμπαϊτζάν (Azerbaycan, όπως έγραφε στα τούρκικα).
Αργότερα βρήκα ένα CD με μουσική του από κάποια γαλλική εταιρία
το οποίο αγόρασα δίχως δεύτερη σκέψη.
Το κομμάτι του που υπήρχε στην κασσέτα και τόσες φορές είχα ακούσει
ήταν το τελευταίο από τη δεύτερη πλευρά της.
Ένα υπέροχο κομμάτι στον αγαπημένο μου ρυθμό
(ρυθμός που υπάρχει στην πλειονότητα των σκοπών και τραγουδιών του Αζερμπαϊτζάν)
και σε μακάμ* Bayat-i Shiraz.

_._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._

Μετά από τριάντα μέρες από τη συνάντησή μου με τον Shiraz,
και αφού είχα αρχίσει να γράφω για τη συνάντησή μας,
χωρίς όμως να έχω ξεπεράσει την τέταρτη παράγραφο, ξαναβρεθήκαμε.

Είχαμε πάει με τον Μπάμπη στο "μέλι" στην Πετρούπολη
και εν μέσω μιας κουβέντας μας απ' αυτές που ευχαριστιέμαι να κάνω με τον Μπάμπη και που δεν κάνω με πολύν κόσμο πια,
είδα κάποιον να μπαίνει με λουλούδια στα χέρια που έμοιαζε γνωστός.
Επειδή δεν φαινόταν το πρόσωπό του, σταμάτησα τον Μπάμπη
και του είπα ότι νομίζω ότι είδα έναν γνωστό.
Όταν γύρισε προς το μέρος μας και τον αναγνώρισα του απεύθυνα τον λόγο.
Ο Shiraz συνοφρυώθηκε, όπως κάνουμε συχνά,
σάμπως να θέλουμε ασυνείδητα να πούμε στους άλλους:
"Αυτή τη στιγμή κοιτάζω κάτι και προσπαθώ να ανακαλύψω
κάτι πάνω του που να το κάνει γνωστό, να το εξηγεί."
Όπως αν δυο κλωστές να τραβάν προς τη μύτη τα φρύδια μας,
όχι από τις άκρες, αλλά από το κέντρο τους.
Όταν επιτέλους τα καταφέρνουμε, τα φρύδια απομακρύνονται
σαν οι ίδιες κλωστές να αλλάξανε φορά...
Και φωναχτά μοιραζόμαστε την ανακάλυψή μας.

Αυτό δεν συνέβη στον Shiraz.
Χρειάστηκε να του διευκρινίσω το πού είχαμε συστηθεί,
αλλά ακόμα και τότε μου ζήτησε συγνώμη ρωτώντας για λεπτομέρειες.
Δεν υπήρχε σημάδι από αγριόχοιρο, ή αγκίστρι, ούτε Ευρύκλεια.
Ξανακάναμε τις συστάσεις,
μοιράστηκε μαζί μας την κακή περίοδο για το επάγγελμά του,
μα είναι περιττό να αναφέρω ότι δεν δέχτηκε βοήθεια;
Μοιράστηκε μαζί μας άλλα δυο τριαντάφυλλα από την πραμάτεια του.
Μοιράστηκε μαζί μας την δυσκολία του να μάθει ελληνικά
σε αυτούς τους τρεις μήνες που ήταν εδώ.
"Δύσκολη γλώσσα" ("Such a difficult language"),
αλλά ακόμα και στα αγγλικά, άδραξα την ευκαιρία
να τον ρωτήσω για αυτό που με απασχολούσε τον τελευταίο μήνα,
περιέργως περισσότερο από το τί συνέβη στην πρώτη μας συνάντηση,
ή πάλι, ίσως ακριβώς λόγω της ιδιαίτερης συμπεριφοράς του
στην πρώτη μας συνάντηση:
Το νόημα του ονόματός του.

Το όνομα ενός ανθρώπου δε μένει αμέτοχο της ιστορίας της ζωής του.
Ακόμα και ένα όνομα από αυτά που σημαίνουν κάτι όμορφο
αλλά ο ήχος, η παραποίησή ή η κακή χρήση τους
κρύβει τη σημασία του από τα αυτιά της άγνοιας.
Ακόμα και αυτό, όπως όλα, βαστάει κάτι από τότε που ο άνθρωπος
λάμβανε το όνομα που του άρμοζε σύμφωνα με τη ζωή που διήγαγε.
Τώρα πια, αυτή η εποχή έχει παρέλθει, μα στιγμές
μοιάζει να έχει αλλάξει ο ρόλος ανάμεσα στη ζωή και το όνομα.
Σα να θυμάται κάτι από την σχέση που συνήθιζε να έχει το ένα με το άλλο.
Στιγμές, μοιάζουμε με αυτούς από τους οποίους "κληρονομήσαμε" το όνομά μας.
Στιγμές, μοιάζουμε με τους συνονόματούς μας.
Στιγμές, μοιάζουμε με το όνομά μας.

Όταν με ρώτησε, τα αγγλικά μου δεν έφτασαν να εξηγήσω το όνομά μου.
Πριν μου πει για τους ελάχιστους κακούς, τους πιο πολλούς καλούς,
τους πολλούς που είναι σκληροί και τους σπάνιους αγγέλους, μου απάντησε:
Στην θρησκεία του είπε, δεν ανάφερε τη γλώσσα του,
Shiraz ονομάζεται το φως.


Τετάρτη, κη' Σεπτεμβρίου ,βε'
11:40 μ.μ.
Μιας βδομάδας φθινόπωρο,
τα χρώματα αλλάζουν γλυκά.




*μακάμ (maquam) ονομάζεται στην αραβοπέρσικη και γενικότερα ανατολική μουσική
ο μουσικός τρόπος, ο δρόμος.
Κυριολεκτικά στα αραβικά σημαίνει "σημείο"
και έχει και άλλες έννοιες και χρήσεις σε σχέση με την μουσική της υπόσταση.

---

Η συνέχεια:

Από τότε, είδα ξανά τον Shiraz στο Ίλιον και στους Αγίους Αναργύρους. Τον θυμόμουν και με θυμόταν και πάντα υπήρχε εγκαρδιότητα.
Υπήρξε και φορά που δεν προλάβαμε να πούμε τίποτα άλλο από το αν θέλω ένα λουλούδι.
Υπήρξε και φορά που αν και ήθελα να βοηθήσω αγοράζοντας ένα δεν μπορούσα.

Τελευταία φορά είδα τον Shiraz πριν από λίγο. Γύρναγα από τη δουλειά και φεύγοντας από το περίπτερο που στάθηκα να πάρω ένα σάντουιτς να ξεγελάσω την πείνα μου τον είδα μπρος μου. Ο ίδιος με είχε αναγνωρίσει πριν ακόμα κοιτάξω κατά το μέρος του.

Με πλησίασε με χαμόγελο στα χείλη και μου ευχήθηκε χρόνια πολλά για την ανάσταση. "Μεγάλη γιορτή" μου είπε. Μου έδειξε την πραμάτεια του και μου ζήτησε να διαλέξω ένα λουλούδι για να μου χαρίσει "σαν φίλος, χωρίς λεφτά", λόγω των ημερών. Διάλεξα, αλλά δε μου πήγαινε καλά. Ήθελα κι εγώ να μοιραστώ κάτι δικό μου μαζί του.
"Σου αρέσει ο κινηματογράφος;" Τον ρώτησα σα αγγλικά.
"Προτιμούσε τον ξένο και όχι τον ελληνικό." Φαντάστηκα τί θα είχε δει, και τί θα καταλάβαινε απ' αυτόν και δε μπόρεσα να τον κατηγορήσω για αυτό.
Του έδωσα λοιπόν το εισιτήριο που μου είχε ξεμείνει για τον Απρίλιο.
Σχεδίαζα αύριο το απόγευμα που έχω ρεπό να πάω να δω το "Libertine", αλλά πιο πολύ χάρηκα που (μάλλον αύριο) ο Shiraz θα πάει να δει ένα παραμύθι της επιλογής του.

Έβαλα το τριαντάφυλλο στο νερό και βιάστηκα να μοιραστώ με τους φίλους μου την τελευταία μου συνάντηση.
Λόγια για τη χαρά, την ικανοποίηση που πήρα απ' αυτή δεν έχω.
Ήταν κι αυτή μια παρένθεση*.
Θα παραμείνω στην σύντομη περιγραφή.

Τρίτη του Πάσχα, κε' Απριλίου ,βστ'
11:08 μ.μ.
Κι ένας άνεμος ήπιος, δροσερός μπαίνει από την μπαλκονόπορτα.

*Επιφυλάσσομαι να εξηγήσω την έννοια της "παρένθεσης" σε προσεχές κείμενο.