Ο αδερφός μου

"...Ο Γρηγόρης είναι ο μόνος ο οποίος κάνει κάτι νέο", είχε πει κάποτε, πριν από χρόνια ο αδερφός του ο Αλέξης για τη ζωγραφική και το σχέδιο του. Κι εγώ, χωρίς σκέψη, έβαλα τούτα τα λόγια στην καρδιά μου. Εξάλλου, πάντα για εμένα ο Γρηγόρης ήταν κάτι νέο, κάτι που γινόταν αφορμή για ανακαλύψεις.
Το πρώτο βιβλίο που διάβασα στη ζωή μου επειδή εγώ το θέλησα, ήταν "το ημερολόγιο ενός τρελού" του Νικολάι Γκόγκολ. Μου τό 'χε δανείσει ο Γρηγόρης. Του το πήγα πίσω την επόμενη και πήρα την "Φόνισσα" του Παπαδιαμάντη. Την άλλη μέρα τελειωμένη κι αυτή προς έκπληξή του. Υπήρξε η σκανδάλη για το ταξίδι μου στα βιβλία και όχι μόνο.


Από τις κασσέτες του έμαθα τον Galagher, τον Hendrix, την Joplin, τον Σιδηρόπουλο, τον Άσιμο, τον Stephan Micus, τη Meredith Monk, τον Zakir Husein, τον Ross Daly και τόσους άλλους.


Το σπίτι του ήταν από τα μαθητικά μας χρόνια ένας τόπος καλλιτεχνικής δημιουργίας. Για αυτό υπεύθυνος ήταν κι ο αδερφός του, με τις κατασκευές κυρίως και τα γλυπτά αργότερα, που κατά τη δημιουργία τους γεμίζανε τόσο τον τόπο, που περπατούσες σε κάποια σημεία ακροβατώντας. Εξ' ίσου υπεύθυνος ήταν κι ο Γρηγόρης. Από τις πρώτες τάξεις του γυμνασίου κιόλας, η φαντασία και η καλλιεργημένη ευχέρεια του στη ζωγραφική τον είχαν αναδείξει στις συνειδήσεις των συμμαθητών του σαν άτομο που η γνώμη του μετράει. Αν όχι αλλού, σίγουρα στο μάθημα των καλλιτεχνικών.
Ήταν βέβαια και ιδιαίτερα ζωντανός χαρακτήρας. Θυμάμαι να μας έχει σηκώσει ο καθηγητής σε δυο γωνίες της τάξης (συνήθειο κι αυτό) και να τον κάνω να γελάει κάνοντας πως παίζω μπαγλαμά και τραγουδόντας του στα βουβά: "Κάποια μέρα ένα πρωί, θα πετάξει το πουλί, και οι μάγκες θα το παίζουν λούφα και παραλλαγή". Ή να κάθεται μπροστά μου και να γυρίζει μια στιγμή μόνο για να μου πει: "Γέλα". Να λύνομαι από τα χάχανα εγώ και να τον ρωτάει η καθηγήτρια: "Τί είπες Γρηγόρη στον Συρογιάννη;"
Που να πιστέψει ότι στην πίεση της σοβαρότητας του μαθήματος, ένα "γέλα" θα ήταν αρκετό για μια έκρηξη γέλιου; Όταν χαθήκαμε από το ίδιο τμήμα και σε άλλα σχολεία πια βρεθήκαμε, η επανεύρεσή μας θα μας ένωνε πια για πάντα.


Ο Γρηγόρης, με την κοτσίδα, τα στρόγγυλα γιαλιά και τα ρούχα που είχε ο ίδιος ζωγραφίσει, ήταν με σαφήνεια οδηγούμενος προς τη ζωή, τη δημιουργία, την ελευθερία.
Ήδη είχε κάνει το καλοκαίρι επάγγελμα τη ζωγραφική σε μπλούζες. Είχε εκθέσει έργα του στο πνευματικό κέντρο. Του άρεσε και η χημεία. Στην έκθεση αναμίγνυε δυο υλικά και από το τελάρο πεταγόντουσαν φλόγες. Δεν ήμουν εκεί τότε.
Ήταν και πολιτικά συνειδητοποιημένος, ενεργός. Αν δεν γνωριζόμασταν από το δημοτικό, θα γνωριζόμασταν σίγουρα στις καταλήψεις. Όπως γνωρίσαμε τον Στέφανο, το Μπάμπη, τον Αλέξανδρο, το Ματθαίο, την Αφροδίτη, το Νίκο, τη Λίλιαν. Όσους δεν ήταν στις καταλήψεις για να βγουν το βράδυ χωρίς έλεγχο από τους γονείς. Όσους βρέθηκαν την ίδια εποχή και στο αντισχολείο.


Το σπίτι του Γρηγόρη ήταν ούτως ή άλλως κέντρο καλλιτεχνικής δημιουργίας και συνεύρεσης φίλων. Σημείο συνάντησης πριν από εξόδους. Τα σχέδιά του στόλιζαν ως και τους τοίχους, οι ζωγραφιές τα φύλλα της ντουλάπας. Εκτός των τόσων και τόσων ταξιδιών στα οποία με ξενάγησε την πρώτη μου φορά ο φίλος μου, ο δάσκαλός μου, ο αδερφός μου ο Γρηγόρης, ήταν αυτός που κίνησε το ενδιαφέρον μου για τις εικαστικές τέχνες.
"Το συνειδητό μάτι" της Πόλυ Κάσδα. Οι εκδόσεις "υποδομή" ή "μέλισσα" ήταν που είχαν ένα βιβλίο για την ιστορία της μοντέρνας ζωγραφικής. Τα γράμματα του Van Gogh. Ήταν των εκδόσεων "ελεύθερος τύπος" αυτό το "Dada, μονογραφία ενός κινήματος";
Οι παρέες από την καλών τεχνών, από τα προγυμναστήρια, η ομάδα "στον τρόμο του κενού", καλλιτέχνες με ή χωρίς διπλώματα, των Bienale, των εκθέσεων και του δρόμου, μου είπαν και μου έδειξαν πράγματα σ' αυτό το σπίτι, στην μεγάλη παρέα, τον τεράστιο κύκλο στον οποίο χώραγε και χωράει ο καθείς. Η πόρτα αυτού του σπιτιού για κανέναν δεν έκλεισε.


(Ο Γρηγόρης ποτέ δεν έκανε εχθρούς, μόνο φίλους. Σ' όσους κι αν τον γνώρισα άρεσε, ή ακόμα παραπέρα γίνηκαν φίλοι. Γιατί έχει κληρονομήσει μια καρδιά ζεστή, που τα γδαρσίματα και οι κτύποι δεν την ψυχραίνουν. Μια ειλικρίνεια στη συμπεριφορά.)

Και απ' όσα άκουσα και είδα απ' τους τόσους και τους τόσους στο "σχολείο" του Γρηγόρη τί μου απέμεινε;
Τίποτα.
Όπως τίποτα δε μου μένει από τα βιβλία που διαβάζω, τις ζωγραφιές που βλέπω, τις ταινίες και τα θεατρικά που παρακολουθώ. Αν με ρωτήσεις τι έγινε στο τέλος του "Dispossesed" της Ursula Le Guin δε θα θυμάμαι να σου πω. Ούτε τι απέγινε ο βοηθός του καταστηματάρχη στο "Smoke". Μπορώ όμως να ανακαλέσω, ακόμα κι αν τα λειψά εκφραστικά μου μέσα δεν φτάνουν να περιγράψουν, την αίσθηση που είχα όταν ξεδίψαγα στις πηγές όλης αυτής της ομορφιάς. Της ωραιότητας.


Κι ύστερα, αυτή η αίσθηση της ιδιαιτερότητας των έργων του Γρηγόρη. Της "υπογραφής", της προσωπικής πινελιάς που θαυμάζω σ' όλους τους δημιουργούς.

Υπήρξε μια περίοδος παύσης. "Τα προς το ζειν" μας ρίχνουν σε λήθαργο καμια φορά. Μα δίπλα στην καλή του, δεν έπαψε ποτέ να συναναστρέφεται την τέχνη. Όταν πήρε τον υπολογιστή, ανακάλυψε άλλο ένα μέσον. Δεν άργησε (κι ας μην ξέρει ακόμα να αντιγράφει DVD) να φτιάχνει ομορφιές στο Illustrator και στο Photoshop.


Κάποτε, όταν ζωγράφιζε μπλούζες, μού 'χει πει πως μπορεί και ένα τσαλάκωμα να γίνει η πρώτη γραμμή στο σχέδιο. Τώρα τί είναι; μια δακτυλιά στην οθόνη;
Πάντρεψε κάποτε και το πινέλο ή το στυλό με το ποντίκι. Ακόμα πορεύεται.

Όταν παράτησα τους πειραματισμούς μου, δέχτηκε τα μπλοκ μου και τα φύλλα "σέλερ" και τα φύλαξε. Μού 'κανε εντύπωση, με κολάκευσε κι όλας. Είπαμε, ζεστή καρδιά, λουλουδένια.


Με αφορμή μια παραγγελία που του έκανα, ξανάδα και θυμήθηκα κάποιες δουλειές του.
"Κάποια σχέδιά σου μου θυμίζουν εποχές" του είπα.
Πόσες δουλειές του δεν είναι θαμμένες μέσα σε μπλοκ και σημειωματάρια!
Κρίμα που τόσα όμορφα έργα δε θα τα δουν του κόσμου όλου τα μάτια.
Σκέφτομαι να τον βάλω στη διαδικασία να φτιάξει ένα blog να εκτίθεται,
μα πάλι,πού να χωρέσει το έργο του σ' ένα blog;
Τί να πάρει και ο άλλος χαμπάρι έτσι;


02:42 π.μ.
Κυριακή, ιη' Ιουνίου ,βστ'

Απ' τη δουλειά.
Δεν ξέρω τί καιρό κάνει έξω.